1- استادیار دانشکده معارف و اندیشه اسلامی دانشگاه تهرانshghazavi@ut.ac.ir 2- استادیار دانشکده معارف و اندیشه اسلامی دانشگاه تهران (نویسنده مسئول) H.malekmakan@ut.ac.ir 3- دانشجوی دکتری فلسفه اسلامی دانشگاه باقر العلوم قم Qazavy.7626@chmail.ir
چکیده: (1565 مشاهده)
در این پژوهش با روش تحلیلی ـ توصیفی به مسئله اجتماع دو قادر بر یک مقدور از دیدگاه معتزله و امامیه پرداخته میشود و استطاعت و قدرت خداوند و انسان نیز مورد کاوش قرار میگیرد. یافتههای تحقیق نشان میدهد؛ معتزله و از جمله عبدالجبار در عین اعتقاد به تقدم استطاعت انسان بر فعل، به قدرت خداوند نیز نسبت به جمیع ممکنات معتقدند. اما در تعارض میان قدرت خداوند و قدرت انسان نسبت به یک فعل، تنها انسان را قادر دانسته و به تفویض گرایش پیدا کردهاند. در امامیه، برخی از متکلمین نخستین (از اصحاب ائمه^) هم خداوند و هم انسان را قادر میدانند. بدینصورت که استطاعت انسان مشروط به سلامتی اعضا و جوارح و صحت جسم است و تحقق فعل وابسته به سبب وارد ـ از سوی خداوند ـ می باشد. برخی همنوا با معتزله و برخی نیز از اقوی بودن قدرت خداوند سخن گفتهاند. متکلمین معاصر با طولی دانستن قدرت انسان، هم از قدرت خداوند و هم از قدرت انسان دفاع کردهاند.
Qazavi S H, Malekmakan H, Qazavi S M. A Survey of Mu'tazilite and Shiite Views on the Effects of Two Collateral Causes on One Caused. ANDISHE-NOVIN-E-DINI A Quarterly Research 2021; 17 (64) :127-148 URL: http://andishe.maaref.ac.ir/article-1-1061-fa.html
قاضوی سید حسن، ملک مکان حمید، قاضوی سید محمد. بررسی اجتماع دو قادر بر یک مقدور از دیدگاه معتزله و امامیه. اندیشه نوین دینی. 1400; 17 (64) :127-148