بررسی اجتماع دو قادر بر یک مقدور از دیدگاه معتزله و امامیه
|
سید حسن قاضوی1 ، حمید ملک مکان 2، سید محمد قاضوی3 |
1- استادیار دانشکده معارف و اندیشه اسلامی دانشگاه تهرانshghazavi@ut.ac.ir 2- استادیار دانشکده معارف و اندیشه اسلامی دانشگاه تهران (نویسنده مسئول) H.malekmakan@ut.ac.ir 3- دانشجوی دکتری فلسفه اسلامی دانشگاه باقر العلوم قم Qazavy.7626@chmail.ir |
|
چکیده: (1537 مشاهده) |
در این پژوهش با روش تحلیلی ـ توصیفی به مسئله اجتماع دو قادر بر یک مقدور از دیدگاه معتزله و امامیه پرداخته میشود و استطاعت و قدرت خداوند و انسان نیز مورد کاوش قرار میگیرد. یافتههای تحقیق نشان میدهد؛ معتزله و از جمله عبدالجبار در عین اعتقاد به تقدم استطاعت انسان بر فعل، به قدرت خداوند نیز نسبت به جمیع ممکنات معتقدند. اما در تعارض میان قدرت خداوند و قدرت انسان نسبت به یک فعل، تنها انسان را قادر دانسته و به تفویض گرایش پیدا کردهاند. در امامیه، برخی از متکلمین نخستین (از اصحاب ائمه^) هم خداوند و هم انسان را قادر میدانند. بدینصورت که استطاعت انسان مشروط به سلامتی اعضا و جوارح و صحت جسم است و تحقق فعل وابسته به سبب وارد ـ از سوی خداوند ـ می باشد. برخی همنوا با معتزله و برخی نیز از اقوی بودن قدرت خداوند سخن گفتهاند. متکلمین معاصر با طولی دانستن قدرت انسان، هم از قدرت خداوند و هم از قدرت انسان دفاع کردهاند.
|
|
واژههای کلیدی: امامیه، معتزله، اجتماع دو قادر، قدرت، استطاعت، مقدور واحد. |
|
متن کامل [PDF 329 kb]
(313 دریافت)
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي دریافت: 1399/8/29 | پذیرش: 1399/1/25 | انتشار: 1400/4/23 | انتشار الکترونیک: 1400/4/23
|
|
|
|