|
پیوند مسأله تفسیری تکلیف در حد وسع و مسأله کلامی جبر و اختیار
|
| فهیمه ساجدی مهر، احد فرامرز قراملکی*، کاظم قاضی زاده |
| دانشگاه تهران |
|
|
چکیده: (279 مشاهده) |
| این تحقیق مسأله پیوند معرفتی «تکلیف در حد وسع» و «جبر و اختیار» و ابعاد آن در میراث علمی تفسیر و کلام را با رهیافت تاریخی-تطبیقی و با روش تحلیلی-انتقادی بررسی میکند. از آنجا که بحث از این پیوند، در منابع تفسیری کلامگرا به میان آمده است، این تحلیل برپایه دیدگاه ده مفسر مؤثر انجام میشود. تحلیل تاریخی –تطبیقی مفسران برپایه مبانی کلامی در جبر و اختیار به تفسیر آیات پنجگانه وسع میپردازد. معتزله این آیات را دال بر نفی جبر و اثبات تفویض میدانند. اشاعره متقدم به مفهومسازی جدید از وسع میپردازند تا آیات را با دیدگاه جبرگرایانه سازگار کنند. اشاعره متأخر به نظریههای جبرگرایی معتدل روی میآورند. مفسران شیعه این آیات را دال بر نفی جبر و تفویض میدانند. رهاورد این پژوهش دستیابی به تمایز سه گونه پیوند تصوری، تصدیقی و تأویلی است. با این تمایز میتوان چالشهای تاریخی کلام بنیان در تفسیر آیات وسع را بین دو مسأله تکلیف درحد وسع و جبر و اختیار تبیین کرد. |
|
| واژه‌های کلیدی: تکلیف، وسع، جبر و اختیار، کسب، تفویض، أمربین الامرین، علم کلام، علم تفسیر. |
|
|
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي
دریافت: ۱۳۹۸/۳/۱۲ | پذیرش: ۱۳۹۸/۳/۱۲ | انتشار: ۱۳۹۸/۳/۱۲
|
|
|
|
|
|
