|
ارزیابی حدیث «السعید سعید فی بطن امه و الشقی شقی فی بطن امه»
و بررسی پیوند آن با اندیشۀ جبرگرایی
|
علی‌اکبر کلانتری   |
| دانشیار دانشگاه شیراز و مدرس معارف اسلامی. aak1341@gmail.com |
|
|
چکیده: (4872 مشاهده) |
حدیث «السعید سعید فی بطن امه و الشقی شقی فی بطن امه» و چگونگی پیوند آن با اندیشۀ جبرگرایی، مسئله‌ای است که در این مقاله، به روش تحلیلی توصیفی، مورد بررسی قرار می گیرد. اشعریان به خصوص فخر رازی این روایت را از دلایل جبری بودن افعال انسان می داند. آخوند خراسانی آن را از دلایل ذاتی بودن سعادت و شقاوت انسان ها قلمداد کرده اند. به باور بسیاری از محدثان شیعه و سنی و برخی فیلسوفان، مدلول این حدیث، همان مفاد آیات و روایات دلالت کننده بر قضا و قدر الهی است و به اعتقاد برخی مانند شیخ طوسی و ضیاء الدین عراقی و آیه الله بروجردی، مفاد این حدیث، همان مدلول آیات و روایاتی است که بر تعلق گرفتن علم ازلی حق تعالی به کلیۀ امور از جمله سعادت و شقاوت و سرنوشت انسان‌ها تأکید دارند. بر اساس یافته های این پژوهش، دیدگاه نخست، مردود، دیدگاه دوم غیر قابل دفاع، دیدگاه سوم، صحیح ولی قابل جمع با دیدگاه چهارم است که دلایل و شواهد بیشتری بر درستی آن یافت می شود.
|
|
| واژه‌های کلیدی: سعادت، شقاوت، سعید، شقی، جبرگرایی، اختیار. |
|
|
متن کامل [PDF 304 kb]
(662 دریافت)
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي
دریافت: 1398/8/10 | پذیرش: 1399/4/14 | انتشار: 1399/4/14 | انتشار الکترونیک: 1399/4/14
|
|
|
|
|
|
