وحدتگرایی در هستیشناسی از دیدگاه ملاصدرا و اسپینوزا بهدلیل شباهت قابل توجه این دو در برخی جهات مهم شخصیتی، سبک و غایت فلسفهورزی، موضوعی درخور پژوهش است. افزون بر آن، دو فیلسوف یادشده مفاهیم مشترکی از قبیل وجوب ذاتی، موجود قائم به ذات، عینیت صفات با ذات، بیهمتایی، عالیترین مرتبه بساطت، ثبات و تغییرناپذیری، سرمدیت و نامتناهی را بهکار بستهاند. صدرا این ویژگیها را به حقیقت وجود و اسپینوزا آنها را به جوهر نسبت میدهد. هر دو نیز تصریح و تأکید دارند که این موجود خداست. البته تفاوتهایی نیز در مبانی آنها وجود دارد؛ ولی شباهتها غالب است. بر این اساس، نمیتوان اسپینوزا را «پانتهایست» خواند.
Taheri E, Mirzaie A. Sadr u-din Shirazi and Spinoza`s monism comparatively viewed
. ANDISHE-NOVIN-E-DINI A Quarterly Research 2012; 8 (29) :33-52 URL: http://andishe.maaref.ac.ir/article-1-1251-fa.html