اختیار: نتیجه منطقی مبانی عرفانی ابنعربی
|
ابراهیم محرابی |
دانشگاه یاسوج |
|
چکیده: (1806 مشاهده) |
ابنعربی نظریههای جبر و تفویض را مردود دانسته، به امرٌ بینالامرین میگراید. وی جبر را موجب تعطیلی شریعت و تفویض را عامل تحدید قدرتِ حق تعالی میداند. ظاهرِ بخشی از کلام وی متضمن جبر است؛ اما با مبانی چهارگانه وحدت شخصی وجود، تناکح اسمایی، صورت حق بودن انسان و تجدد امثال و نیز شواهد نقلی قرآنی، به اختیار انسان پایبند میماند. اختیار انسان نسبت به اراده حق، همچون وجود انسان نسبت به خدا، جنبه ظاهری، تبعی، تشأُنّی و صوری دارد. وی با اقتراح این مسئله، بین اراده انسان با توحید افعالی و اراده مطلق الهی سازگاری برقرار میکند. همچنین با طرح نظریه «وجود افعال از خدا و تعین آنها از ناحیه عبد» از نظریه کسب اشاعره فاصله میگیرد و دلایل بسیاری بر ردّ آنها ارائه مینماید.
|
|
واژههای کلیدی: جبر، اختیار، وحدت شخصی وجود، تناکح اسمایی، تجدد امثال، صورت حق تعالی. |
|
متن کامل [PDF 5366 kb]
(384 دریافت)
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي دریافت: 1398/8/21 | پذیرش: 1398/8/21 | انتشار: 1398/8/21 | انتشار الکترونیک: 1398/8/21
|
|
|
|