:: دوره 1، شماره 1 - ( تابستان 1384 ) ::
جلد 1 شماره 1 صفحات 91-67 برگشت به فهرست نسخه ها
انسان کامل در عرفان اسلامی
محمد نصیری
دانشگاه ادیان و مذاهب
چکیده:   (885 مشاهده)
شناخت انسان و توجه به ابعاد وجودی او، همواره مورد توجه همه ادیان، مذاهب و مکاتب بوده است. از دو موضوع عمده و اصلی عرفان اسلامی، یعنی توحید (وحدت وجود) و موحّد، بسیاری از مباحث مربوط به توحید و شئونات آن نیز در قلمرو شناخت صاحب مقام توحیدی، یعنی موحّد یا انسان کامل است. با آنکه پیشینه مباحث به قرون اولیه اسلامی باز می‏گردد، امّا به طور ویژه، ابن‏عربی و شاگردان و شارحانش، به این مبحث اهتمام ورزیده‏اند. معلّم ملک، کون جامع، جام جهان نما، مرد تمام، حق مخلوق، کلمه فاصله جامعه، روح عالم، خاتم ولایت برخی از تعبیرات از انسان کامل است. جستار پیش رو بر آن است تا با تکیه بر منابع مهم عرفانی در سه مقام، و در هر مقام به نکاتی چند اشاره نماید:
1 . نسبت انسان با خداوند متعال؛ نظری کرد که بیند به جهان قامت خویش / خیمه در مزرعه آب و گل آدم زد؛
2 . جایگاه انسان در نظام هستی و نسبت او با عالم؛ الحذر ای مؤمنان کان در شماست / در شما بس عالم بی‏انتهاست؛
3 . رسالت و ولایت انسان؛ نایب‏حق است و نایب بامنوب / گر دوپنداری قبیح آید نه‏خوب.
واژه‌های کلیدی: عرفان، عرفان اسلامی، انسان، انسان کامل، خاتم ولایت، تجی اعظم، عالم صغیر، عالم کبیر، خلیفه الله، ولی الله
متن کامل [PDF 482 kb]   (173 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: تخصصي
دریافت: 1399/9/29 | پذیرش: 1384/4/10 | انتشار: 1384/4/10 | انتشار الکترونیک: 1384/4/10


XML     Print



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
دوره 1، شماره 1 - ( تابستان 1384 ) برگشت به فهرست نسخه ها