بررسی چیستی و شرایط تحقق علم، از جمله پرسشهای کهن در منطق، متافیزیک، معرفتشناسی و فلسفه علم است. در تفکر سینوی، هویت «علم» صرفاً علم عقلی و یقینی و نیازمند اکتساب است. شیخالرئیس معلومات پیشینی و فطری را برنمیتابد و مبنای معرفت یقینی در دو حوزه تصور و تصدیق را برپایه تحصیل «اولیات» میداند. از نظر وی، در فرآیند اکتساب معرفت یقینی، «اعتقاد» به مثابه اولین مؤلفه، دارای هویت روانشناختی است که در شرایط خاصی به یقین عینی تبدیل میشود و برهان را یک استدلال مفید معرفت یقینی میسازد. تجربه در اندیشه سینوی، محصول اختلاط قیاس عقلی و استقرای حسی است. از استقرای ناقص حسی، علم یقینی و کلی حاصل نمیشود و آن صرفاً نقش تمهیدی و زمینهسازی دارد؛ اما تجربه که با استقرا فرق دارد، علم یقینی و کلی پدید میآورد. وی در آثار فلسفی خود، با استفاده از مبانی منطقی و روش قیاس برهانی، به اثبات خدا به عنوان یک مسئله نظری و غیر بدیهی پرداخته است. کاربرد مبانی معرفتشناختی ابنسینا در برهانپذیری خدا، بهظاهر قدری متعارض و منشأ بروز مناقشاتی در این زمینه است که سازگاری آنها، با نگاه کلی و جامعنگر به منظومه معرفتی وی قابل تبیین است.
Ramezani F. Avicennian Epistemological Principles and Their Application in Proving God
. ANDISHE-NOVIN-E-DINI A Quarterly Research 2016; 12 (45) :143-162 URL: http://andishe.maaref.ac.ir/article-1-179-fa.html
رمضانی فاطمه. مبانی معرفتشناختی سینوی و کاربرد آن در اثبات خدا. اندیشه نوین دینی. 1395; 12 (45) :143-162