مسئلهعلم پیشین خداوند و نقش آن در خلق اعمال بندگان و سرنوشت (سعادت و شقاوت اخروی) آنان به‌عنوان تجسّم عملکرد دنیویشان، قصه‌ای دیرین، شیرین و دلکش و درعین‌حال، دقیق، ظریف و پیچیده است، در این زمینه ملاصدرا بر آن است که: اولاً؛ اعمال بندگان ـ اعم از اختیاری و اضطراری ـ معلول و تابعی از تقرّر و تعین پیشینشان در علم الهی است و سرنوشت (سعادت و شقاوت اخروی) آنان به‌عنوان تجسّم اعمال دنیویشان، ثابت و تخلف‌ناپذیر است. ثانیاً؛ بعثت پیام‌آوران الهی، ارسال رسل و انزال کتب ـ با عنایت به تخلف‌ناپذیری اعمال بندگان و سرنوشت آنان از علم پیشین خداوند ـ جز زمینه‌سازی و تحریک بندگان، جهت اظهار ما فی‌الضّمیرشان، اثر دیگری ندارد. ثالثاً؛ شرور اخلاقی منتسب به بندگان ـ برخلاف شرور وجودی و طبیعی که اموری عدمی و نسبی‌اند ـ از قبیل امور اعتباری خلاف فرمان عقل / شرع به‌شمار می‌روند. در پژوهش حاضر سعی شده است، مدّعیات سهگانهیاد شده، مورد نقد و بررسی قرار گیرد.
