:: دوره 15، شماره 59 - ( زمستان 1398 ) ::
جلد 15 شماره 59 صفحات 46-35 برگشت به فهرست نسخه ها
استطاعت کلامی و کارکرد آن در نظریه امر بین الامرین با رویکرد انتقادی به دیدگاه اشاعره و معتزله
سید مجتبی احمدپناه 1، حسن پناهی آزاد2
1- دانشجوی دکتری دانشگاه معارف اسلامی
2- استادیار دانشگاه معارف اسلامی
چکیده:   (2956 مشاهده)
استطاعت کلامی به معنای توانایی فاعل بر انجام یا ترک یک کار، توسط ائمه اطهار(ع) به عنوان مقدمه بحث جبر و اختیار مورد بررسی قرار می گرفت اما رواج دو گرایش جبر و تفویض در جامعه و تقسیم استطاعت به پیش از فعل به معنای قدرت انسان بر انجام فعل، مستقل از قدرت الهی و مقارن با فعل به معنای صفتی که خداوند هنگام اکتساب فعل خلق می کند، باعث راه یافتن این تقسیم بندی میان متفکران امامیه شد. استطاعت از دیدگاه اهل بیت (ع) نیازی به تقسیم مذکور ندارد و طبق نظریه امر بین الامرین، انسان با توانایی خدادادی که هم قبل از فعل وجود دارد و هم مقارن با فعل، موفق به انجام عمل می شود. بنابراین استطاعت چه از نظر ائمه اطهار(ع) و چه از نظر متکلمین امامیه در هندسه فکری امر بین الامرین تعریف می شود و اگر در برخی موارد به استطاعت پیش از فعل یا مع الفعل نزدیک شده ناظر به نفی جبر و تفویض رائج بوده است.
 
واژه‌های کلیدی: استطاعت، امر بین الامرین، اشاعره، معتزله، متکلمین امامیه، اهل بیت (ع).
متن کامل [PDF 293 kb]   (505 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: کلام قدیم
دریافت: 1397/2/22 | پذیرش: 1398/11/6 | انتشار: 1399/2/13 | انتشار الکترونیک: 1399/2/13


XML   English Abstract   Print



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
دوره 15، شماره 59 - ( زمستان 1398 ) برگشت به فهرست نسخه ها