TY - JOUR T1 - TT - توحید افعالی در عرفان مولوی و کلام اشعری JF - maaref-andishe JO - maaref-andishe VL - 4 IS - 15 UR - http://andishe.maaref.ac.ir/article-1-1549-fa.html Y1 - 2008 SP - 67 EP - 94 N2 - توحید افعالی یکی از مراتب توحید (مهم‌ترین اصل ادیان آسمانی) است. اشاعره با انکار نظام علی در عالم و ارجاع آن به عادت الاهی، تنها فاعل در عالم را خداوند می­دانند. مولوی که در هستی جز وحدت و عشق نمی‌بیند و فعل و ذات عاشق را فانی در معشوق می‌داند، بیان می­کند که تجلی کامل اسما و صفات حق، نظام سببیت در عالم را ضروری می­کند. علیّتی که مولوی در هستی مشاهده می­کند، غیر از علیت مصطلح در فلسفه مشائی است و لذا منافاتی با فاعلیت مطلق خداوند ندارد. ملاصدرا با مبانی خاص فلسفه خویش، استدلالی قوی بر قول مولوی در این بحث اقامه کرده است. M3 ER -