دانشیار گروه کلام پژوهشگاه فرهنگ و اندیشۀ اسلامی. tarkhan@iict.ac.ir
چکیده: (768 مشاهده)
از دیرباز اندیشه ترقی جوامع و تاریخ از یک وضعیت پستتر بهسوی وضعیتی عالیتر، محل بحث دانشمندان بوده است. نوشتار حاضر به این مسئله میپردازد که آیا میتوان از طریق سنتهای الهی، حرکت تکاملی جامعه و تاریخ را ثابت یا تقویت کرد؟ دراین پژوهش برای کشف و استخراج سنتها از روش نقلی- وحیانی و در گردآوری اطّلاعات از روش کتابخانهای و در دادهپردازی از روش توصیفی- تحلیلی استفاده شده است. یافتههای تحقیق: نشان میدهد که هرچند برای اثبات حرکت تکاملی به مقتضای فطرت و جعل خلافت الهی (مبانی انسانشناختی)، نقش دین و انبیای الهی (مبانی دینشناختی) و حرکت جهان به سوی خدا و عکسالعمل نشان دادن آن نسبت به ظلم و گناه (مبانی جهانشناختی) توجه شده است؛ اما از مقتضای سنن الهی غفلت شده است. از رهگذر تلفیق این مبانی با سنتهایی نظیر استخلاف صالحان و همچنین سنتهای پیش از آن مانند سنت استیصال و ابتلاء، میتوان تصویر واضحی از حرکت تکاملی جوامع و تاریخ ارائه کرد.
Tarkhan Q. Divine Traditions and the Evolutionary Movement of Societies and History. ANDISHE-NOVIN-E-DINI A Quarterly Research 2023; 19 (72) : 3 URL: http://andishe.maaref.ac.ir/article-1-2189-fa.html
ترخان قاسم. سنتهای الهی و حرکت تکاملی جوامع و تاریخ. اندیشه نوین دینی. 1402; 19 (72) :49-68