دانشیار گروه معارف قرآن و حدیث دانشگاه معارف اسلامی
چکیده: (22 مشاهده)
مسئله پژوهش حاضر نقد کتاب «هرمنوتیک، کتاب و سنت» مجتهد شبستری است که بخش نخست کتاب او به «پیش فهم ها، علائق، انتظارات مفسران وحی» معنون گردیده و بخش دوم به نقد و اصلاح نواندیشانه تفکر دینی اختصاص دارد. از این رو نقد دیدگاه های وی به روش توصیفی- تحلیلی به دو بخش منقسم است: نقد پیش فرض های برون دینی او با نگاه کلی به مقوله دین و نقد آراء خاص درون دینی او به ویژه مرتبط با قرآن و سنت. یافته های پژوهش حاضر بدین مفهوم مخاطب را رهنمون می سازد که آراء مجتهد شبستری به سبب خوشبینی به نظرات هرمنوتسین های غربی و در مقابل، بدبینی به جامعه سنتیِ دینی، توأم با دغدغه کشاندنِ دین به عرصه زندگی، شاذ و گاهی التقاطی به نظر می آید. در بخش نخست نقد مبنایی دیدگاه های او، نسبیت گرایی، محدودانگاری کارکردهای دین، عدم اعتقاد به فطری بودن دین، نگاه برون دینی او به مقوله های دینی را دچار چالش جدی می سازد. غیر معرفت بخش خواندن گزاره های قرآن و اجتهادی دانستن تفسیر قرآن به قرآن، ظنّی دانستن دلالت سنّت، از جمله دیدگاه های خطاکارانه مجتهد شبستری در کتاب یادشده است که نقد مبنایی بر آن در مقاله حاضر وارد گشته است.