نقد و بررسی نظر فخر رازی در مورد هدف خلقت انسان با محوریت آیه 56 سوره ذاریات
|
محمد فرضی پوریان  |
استادیار گروه معارف اسلامی، دانشگاه رازی، کرمانشاه. m.farzi@razi.ac.ir |
|
چکیده: (1246 مشاهده) |
قرآن کریم در آیه 56 سوره ذاریات هدف از خلقت جن و انس را عبادت خدا معرفی میکند. مسئله این پژوهش این است که عدلیه با استناد به این آیه، هدف خداوند از خلقت انسان را عبادت خدا میداند است. اما فخر رازی در تفسیر این آیه میگوید: چون خداوند کامل و بینیاز است، هیچ هدفی از فعل خود ندارد، لذا «لام» در «لِیَعْبُدُون» لام عاقبت است و اگر هم لام غرض باشد، به معنای هدف حقیقی نیست و تنها دال بر هدف مجازی است. در این نوشتار با روش توصیفی ـ تحلیلی و کتابخانهای به بررسی نظر فخر رازی میپردازیم. یافتههای تحقیق نشان میدهد که هدف خداوند به فعلش برمیگردد، یعنی خداوند جن و انس را خلق کرد تا با بندگی به رشد و تعالی برسند. مجازی بودن غرض نیز قابل قبول نیست، زیرا اصل بر حقیقی بودن معنای جمله است. در نتیجه تفسیر فخر رازی از آیه صحیح نیست و بر مبنای پیشفرض و مبنای کلامی او بوده است.
|
|
واژههای کلیدی: هدف از خلقت، جن و انس، فخر رازی، 56 ذاریات، معنای عبادت، تکامل ذات، عبث. |
|
متن کامل [PDF 401 kb]
(225 دریافت)
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
کلام قدیم دریافت: 1402/10/16 | پذیرش: 1402/11/8 | انتشار: 1403/9/18 | انتشار الکترونیک: 1403/9/18
|
|
|
|