1- دانشجوی دکتری مدرسی مبانی نظری اسلام، دانشگاه معارف اسلامی قم.(نویسنده مسئول) naeem.f72@gmail.com 2- دانشیار دانشگاه معارف اسلامی. abuzar_rajabi@yahoo.com
چکیده: (87 مشاهده)
رابطۀ میان توحید افعالی خداوند متعال و افعال انسان و وجه جمع میان این دو یکی از مهمترین موضوعات در جهانبینی توحیدی است. یافته های پژوهش نشان داد که وجوه جمع جبر، تفویض، علت قریب در برابر علت بعید و علت اعدادی در برابر علت حقیقی راهکارهایی هستند که با صمدیّت الهی سازگاری ندارند. تنها وجه جمعی که با صمدیّت خداوند قابل تبیین است، ارجاع علیّت انسان در افعال خود به مظهریت و تشأن است. همانگونه که انسان بر اساس صمدیّت الهی در هستی خود مظهر خداوند متعال است، در افعال خود نیز مظهر و مرآت افعال الهی خواهد بود. از این رو افعال انسان با حفظ جنبۀ اختیاری آن در پرتو افعال خداوند متعال و وجود او تحلیل و تفسیر میشوند. در این پژوهش با بهرهگیری از روش توصیفی تحلیلی دیدگاه متکلمان را ناظر به کارکردهای صمدیّت الهی در تبیین رابطۀ میان توحید افعالی و افعال انسان مورد ارزیابی قرار میدهیم.