بازخوانی انتقادی ادلۀ موافقان و مخالفان قاعدۀ لطف در مباحث کلامی
|
حمید کریمی |
دانشگاه علم و صنعت ایران |
|
چکیده: (3424 مشاهده) |
یکی از قواعد مهم در کلام عدلیه، قاعدۀ لطف است که براساس آن در مسائل متعددی، حکم به وجوب لطف بر خداوند میشود. با تعریف لطف، شرایط و اقسام آن بهمنزله مدخل بحث و بازخوانی ادله موافقان، یعنی غالب متکلمان امامیه و معتزله، ناتمام بودن آنها روشن میشود. همچنین با ارزیابی ادله مخالفان، مانند بشر بن معتمر و شارح مقاصد، ضمن مناقشه در برخی، شماری دیگر تأیید خواهد شد. عقل حکم میکند که خداوند حکیم است و مقتضای حکمت بر او لازم است؛ اما از جهت کبروی، لطف واجب نیست؛ چراکه فروض بینهایتی دارد که در خارج محقق نشده است؛ بلکه میتواند محقق شود. از حیث صغروی نیز میتوان مجموع مصالح و مفاسد یک امر خاص را تشخیص داد تا سپس حکم شود که بر خداوند لازم است یا نیست. در همه مسائلی که علمای شیعه به این قاعده استناد کردهاند (وجوب تکلیف شرعی، بعثت انبیا، عصمت پیامبران، لزوم وعد و وعید، وجوب نصب امام) ادله جایگزین وجود دارد. |
|
واژههای کلیدی: لطف، قاعده لطف، اصلح، لطف محصّل، لطف مقرّب، وجوب نصب امام، وجوب تکلیف. |
|
متن کامل [PDF 218 kb]
(776 دریافت)
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
کلام جدید دریافت: 1395/12/26 | پذیرش: 1395/12/26 | انتشار: 1395/12/26 | انتشار الکترونیک: 1395/12/26
|
|
|
|