:: دوره 15، شماره 58 - ( پاییز 1398 ) ::
جلد 15 شماره 58 صفحات 16-7 برگشت به فهرست نسخه ها
قرائتی عرفی از دین؛ تحلیل و نقد رهیافت دین‌شناختیِ العشماوی
رحیم دهقان
استادیار دانشگاه شهید بهشتی
چکیده:   (2838 مشاهده)
امروزه جریانی نواندیش در جهان عرب، در پی فروکاهیِ دین به معنویت است. این جریان به صورت نرم از سنّت و شریعت دینی گذر کرده و دینِ منهای احکام اجتماعی ـ سیاسی را بر دینِ برخوردار از این احکام ترجیح داده است. محمد سعید العشماوی (1932 ـ 2013م) از جمله نمایندگان این رهیافت است. او با اتخاذ رهیافت تاریخمندانه به قرآن، بشری دانستن الفاظ قرآن، و محدود کردنِ اعتبار سنّت نبوی و قوانین فقهی به زمان حضور پیامبر(ص)، تقریری دنیوی از دین در جهان اسلام ارائه داده است. این مقاله با روشی تحلیلی و استنادی، در پی سنجش و نقد مداخل ورود وی به این رهیافت عرفی است. یافته­های تحقیق نشان می­دهد ناسازواری­هایی درونی در اندیشه­های وی وجود دارد که نقض غرض از سوی خدای حکیم، نفی جاودانگی دین، بی­نیازیِ کامل انسان از دین، نفی نزول دفعی قرآن، و انکار عصمت پیامبر در دریافت و ابلاغ وحی، از جمله آن­هاست. این موارد، رهیافت العشماوی در حوزه دین­شناسی را با چالش مواجه ساخته است.

 
واژه‌های کلیدی: تاریخمندی، عرفی­گرایی، دین، معنویت، شریعت، العشماوی.
متن کامل [PDF 360 kb]   (699 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: کلام جدید
دریافت: 1397/9/19 | پذیرش: 1398/10/21 | انتشار: 1398/11/6 | انتشار الکترونیک: 1398/11/6


XML   English Abstract   Print



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
دوره 15، شماره 58 - ( پاییز 1398 ) برگشت به فهرست نسخه ها