سیدمحمدحسین ابطحی، ابوذر رجبی،
دوره ۲۰، شماره ۷۷ - ( ۴-۱۴۰۳ )
چکیده
کتاب شکستن طلسم، به قلم دنیل دنت، از مهمترین آثار جریان الحاد جدید است. دنت در این کتاب مدعی بررسی پدیده دین با روش علمی است و بهدنبال تبیین دین بهعنوان یک پدیده طبیعی، و نفی منشأ ماورایی آن میباشد. او سعی دارد دین را برساختی متأثر از جریان تکامل طبیعی فرهنگ، با منطق داروینی آن توصیف کند. مسئله پژوهش حاضر، تبیین و ارزیابی ادعاهای دنت در رابطه با تعریف و ریشههای دین و روند تکامل آن، با روشی توصیفی و انتقادی است. نتایج این بررسی نشان میدهد دنت در پیشبرد اهدافی چون معرفی دین بهعنوان پدیدهای اینجهانی و ترسیم الگوریتم تکاملی پیدایش و تحول آن، دچار چالش و خطاهایی است. نادیدهانگاری مطالعات سنتی دین، نفی هویت مستقل دین و خلط دین با دینداری، بخشی از این خطاها است. با این حال دنت نشان داده است که در بکارگیری ظرفیتهای شبههسازی تئوری داروین، تبحر زیادی دارد و همین امر اهمیت بررسی و نقد کتاب او را دوچندان کرده است.
حمید رضا شاکرین،
دوره ۲۰، شماره ۷۸ - ( ۷-۱۴۰۳ )
چکیده
از دغدغههای مهم متعاطیان حوزه کلام جدید، فلسفه دین و فلسفه اخلاق تحلیل رابطه دین و اخلاق است. دنیل دنت با نگاهی منفینگرانه به مباحث این حوزه دامن زده است. او به بیان کارکردهای مثبت اخلاقی دین از سوی حامیان دین اشاره میکند و آنها را در چند محور به بحث میگذارد که از جمله آنها رابطه دین با سلوک اخلاقی است. درمجموع نگاه دنت نگاهی منفی به کارکرد اخلاقی دین است. بدینرو، مسئله تحقیق پیش رو بررسی و رصد نقدهای دنت به کارکرد دین در حوزه سلوک اخلاقی و ارزیابی آن با الهام از دیدگاه حکمای اسلامی است. روش تحقیق در مقام گردآوری کتابخانهای و اسنادی و در مقام داوری تحلیلی ـ عقلی است. یافتههای تحقیق نشان میدهد که استانداردهای علمی مؤید دیدگاه دنت نیست و او بهرغم شعار علمگرایی، ضوابط تحقیق و بیطرفی علمی را در بحث رعایت نکرده است. قضاوتهای او غالباً نادرست، آمیخته به انواع مغالطات و کژتابیها و فاقد وجاهت معرفتی لازم است.