استادیار بخش تخصصی مبانی نظری اسلام دانشکده معارف و اندیشه اسلامی دانشگاه تهران. h_rahnamaei@ut.ac.ir
چکیده: (221 مشاهده)
«تجربه نزدیک به مرگ» از موضوعات مورد علاقه اندیشمندان علوم تجربی، فیلسوفان و الهیدانان است. روانشناسان با ارائه مدلهای انتظار، تولد و مسخ شخصیت در پی تحلیل این تجربیات برآمدهاند. فیزیولوژیستها آن را توهمات ناشی از ترشح هورمونها، آسیب ناحیه مغزی، تغییرات فشار خون و علل مشابه دانستهاند. هریک از نظریهها ایراداتی دارند. مسئله تحقیق در این نوشتار مقایسه دیدگاه فلسفه و عرفان اسلامی در مورد این تجربیات و مقایسه آن با نظرات فیزیکالیستهاست. روش تحقیق این نوشتار مبتنی بر گردآوری اطّلاعات فلسفی عرفانی از روش کتابخانهای و دادهپردازی از روش توصیفی ـ تحلیلی ومقایسه انتقادی با دیدگاه فیزیکالیستهااست. یافتههای این تحقیق گویای امکان تشبیه این تجربیات با شهود عرفانی و درنتیجه بهرهبرداری از معیارهای عرفانی و فلسفی برای ارزیابی آنهاست. امکان استناد به این تجربیات برای اثبات حیات پس از مرگ، ابتناء نصایح اخلاقی و عرفانی برآنها در عین پذیرش امکان خطا و احتراز از استنباط فقهی مبتنی بر آنها از دیگر یافتههای این تحقیق هستند.