ابنعربی در آثار مختلف خود، بهویژه در فصوص الحکم که دربردارنده آخرین دیدگاههای اوست، به تحلیل قضا و قدر و اعیان ثابته و ارتباط آنها با وحدت شخصی وجود پرداخته است. دفاع وی از وحدت شخصی وجود و تشکیک در مظاهر آن، این پندار را پدید آورده که قبول وحدت شخصیِ وجود، به سرایت «جبر» در ساحت رفتاری انسان میانجامد؛ زیرا در نظریه وحدت شخصی وجود، همهکاره در دار وجود، حضرت حق است. بنابراین صدور هر فعلی از انسان، یک صدور مجازی است. ابنعربی که این دیدگاه جبرگرایی را در افعال انسان قبول ندارد و چنین برداشتی را سادهلوحی میداند، به تحلیل وحدت شخصی وجود، و قضا و قدر و رابطه آنها با اعیان ثابته پرداخته است و با تبیین سرّ قدر و قبول و دفاع شدید از وحدت شخصی وجود، به تعامل حق و عبد در تحقق افعال حکم کرده و اختیار انسان را به رسمیت شناخته است. این مقاله، با کاوش در تبیین و تحلیل دیدگاه ابنعربی، از زاویهای نو به آن پرداخته است.
Sepahi M. Ibn Arabi’s Standpoint on Decree and Destiny and their Relation with Permanent Archetypes
. ANDISHE-NOVIN-E-DINI A Quarterly Research 2015; 11 (41) :99-112 URL: http://andishe.maaref.ac.ir/article-1-283-fa.html
سپاهی مجتبی. قضا و قدر و ارتباط آن با اعیان ثابته از منظر ابنعربی. اندیشه نوین دینی. 1394; 11 (41) :99-112