علم کلام در سیر تطوّر تاریخی خود، همواره با رویکردهای مختلفی مواجه بوده است. یکی از رهیافتهای مشهور در کلام شیعی، رویکرد عقلگرایی فلسفی است. در مکتب «کلام فلسفی»، مسائل و دعاوی کلامی با استفاده از وجودشناسی و بهرهگیری از قواعد و اصطلاحات فلسفی، در قالب روش برهانی تقریر و تبیین میشوند. دیدگاه رایج، شکلگیری و تأسیس این مکتب را در قرن هفتم توسط خواجه نصیرالدین طوسی میداند؛ لیکن ما دراین نوشتار بر آنیم تا با روش توصیفی ـ تحلیلی، ضمن ارائه تعریفی جامع از کلام فلسفی، با استنباط معیارها و مؤلفههای این مکتب کلامی، به بررسی و تحلیل نقش ابواسحاق نوبختی در پیدایش کلام فلسفی شیعه بپردازیم. بیشک، بازشناسی ملاکها و شاخصهای این مکتب کلامی ازجمله: طرح مباحث وجودشناسی در آثار کلامی؛ بهرهگیری از اصطلاحات و قواعد فلسفی؛ اخذ رهیافت برهانی در اثبات دعاوی کلامی؛ استقلال عقل و استناد حداقلی به ادلّۀ نقلی، در فهم نحوه شکلگیری و زمان پیدایش این مکتب از اهمیت فراوانی برخوردار است.
Ganjvar M. The Part of Abu Es`haq Nobakhti in Appearance of Shi`ite Philosophical Theology (with an Emphasis on al-Yaqut fi ilmi al-Kalam). ANDISHE-NOVIN-E-DINI A Quarterly Research 2018; 14 (52) :101-120 URL: http://andishe.maaref.ac.ir/article-1-572-fa.html
گنجور مهدی. نقش ابواسحاق ابراهیم نوبختی در پیدایش «کلام فلسفی» شیعه (با تأکید بر کتاب الیاقوت فی علم الکلام)
. اندیشه نوین دینی. 1397; 14 (52) :101-120