در میان فیلسوفان مسلمان ابنسینا توجه خاصی به مسئله معاد دارد بهگونهای که میتوان ادعا نمود او بیش از همه حکمای مسلمان به تقسیم نفوس انسانی در آخرت و مراتب سعادت و شقاوت ایشان پرداخته است. ابنسینا در پنج اثر از آثار خویش شش تقسیمبندی ارائه نموده است که در متن مقاله به تفصیل به آنها پرداخته شده است. علاوه بر اهمیت خود این تقسیمبندیها، در دل این تقسیمبندیها نکات و مطالب تازهای در مسائل معاد برای ما روشن میشود که شیخ هنگام بحث از معاد به تصریح به آنها نپرداخته است. از جمله اینکه: ابنسینا منکر معدوم شدن نفوس ناقصه پس از مرگ است، او مهمترین عامل در نیل به سعادت یا شقاوت را نظر میداند نه عمل، ابنسینا در در مسئله نجات یک فیلسوف بسیار خوشبین است اما در عین حال خلود برخی نفوس در عذاب را نفی نمیکند، افلاک در معادشناسی ابنسینا نقش مهمی دارند و ... نوشتار حاضر با شیوه تحلیلی ـ توصیفی شش تقسیم مذکور و نکات قابل استنباط از آنها را در دو بخش و ذیل عناوین مشخص مورر بررسی قرار داده است.
Mansouri A. Avicinian Classification of Human Souls
in the Hereafter and Its Consequences
. ANDISHE-NOVIN-E-DINI A Quarterly Research 2019; 14 (55) :149-166 URL: http://andishe.maaref.ac.ir/article-1-737-fa.html
منصوری عباسعلی. لوازم و آثار بحث طبقهبندی نفوس انسانها در آخرت از نگاه ابنسینا
فرعیات و اصول معادپژوهی ابن سینا بنابر آرای او در بحث طبقه بندی نفوس انسانها در آخرت
. اندیشه نوین دینی. 1397; 14 (55) :149-166