|
تقریرهای برهان امکان بر وجود خداوند در اندیشه غربی ؛
روند ، شیوه‌ها، تمایزها و اعتبار معرفت‌شناختی
|
محمد حسین زاده یزدی   |
| استاد موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی hosseinzade@iki.ac.ir |
|
|
چکیده: (1057 مشاهده) |
درتفکر مغرب زمین، از مهم‌ترین ادله اثبات وجود خداوند متعال، استدلال از راه امکان و وجوب است. واکاوی روند تقریرهای گوناگون آن، ویژگی‌های هر یک از آن تقریرها و تمایزهای آنها و نیز ارزیابی اعتبارمعرفت‌شناختی‌شان و دستیابی به معیار یا راه‌حلی برای ارزیابی، انگیزه کاوش کنونی است.
پیامد این پژوهش این است مجموع تقریرها به دو شیوه یا با دو رویکرد عرضه شده‌اند: 1. تقریرهایی از راه علّیت یا تبیین علّی؛ 2. تقریرهایی از راه توصیف و توضیح یا تبیین غیرعلّی.
از سویی با بررسی تقریر آکویناس و لاک که از نمونه‌های شاخص تبیین علّی‌اند، بدین نتیجه رهنمون می‌شویم که آن تقریرها یا استدلال از راه حدوث‌اند یا استدلال از راه تبیین غیرعلّی و نه استدلال از راه امکان و وجوب و نه استدلال بر اساس تبیین علّی. ازاین رو، اعتبار معرفت‌شناختی آنها زیر سؤال است.
از سویی دیگر، استدلال لایب‌نیتس و دیگر تقریرهای از راه تبیین غیرعلّی، دچار معضل اعتبار معرفت‌شناختی‌اند و دستیابی به معرفت یقینی، حتی بنابر فرض درستی، میسور نیست.
|
|
| واژه‌های کلیدی: برهان امکان، تبیین علّی، اصل دلیل کافی، استدلال از راه علیت، اعتبار معرفت‌شناختی، استدلال از راه حدوث، تبیین غیرعلّی |
|
|
متن کامل [PDF 582 kb]
(301 دریافت)
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
کلام قدیم
دریافت: 1401/6/16 | پذیرش: 1401/7/30 | انتشار: 1401/12/6 | انتشار الکترونیک: 1401/12/6
|
|
|
|
|
|
|
| ارسال پیام به نویسنده مسئول |
|
|
|
| ارسال نظر درباره این مقاله |
|
|
|
.jpg)
.png){kind=logo}
