1- دانشجوی دکتری مدرسی تاریخ و تمدن اسلامی دانشگاه معارف اسلامی. m.azizi.62.313@gmail.com 2- استادیار گروه فلسفه و حکمت اسلامی دانشگاه الزهرا(س) و مدرس معارف اسلامی. (نویسنده مسئول) a.moosavi@alzahra.ac.ir
چکیده: (560 مشاهده)
یکی از مباحث مهم کلامی تبیین رابطه توحید افعالی و اختیار و نظام علیت است. عدم تبیین مناسب این مسئله از طرفی موجب نگاه جبرگرایانه اشاعره و از طرف دیگر موجب تفویضگرایی معتزله شده است. نویسندگان در این تحقیق با روش توصیفی و تحلیلی، دیدگاه دو دانشمند مهم و تأثیرگذار در این خصوص را تطبیق داده و به یافتههای زیر دست یافتند. هر دو اندیشمند تعارضی میان توحید افعالی از یک سو و اختیار انسان و علیت از سوی دیگر قائل نیستند و برای حل مشکل جمع اراده الهی و اراده انسان به جمع طولی روی آوردهاند. فاضل مقداد اراده الهی را مشروط به اختیارانسان میداند و ملاصدرا اختیار انسان و اختیار خداوند را مانند نفس و قوای آن می داند که درعین اینکه انسان شانی از شئون الهی است اما اراده انسان با اراده خداوند یکی نیست و اختلاف بین دو دیدگاه در تفسیر نظریه امر بین الامرین، به اختلاف بینونت بین خدا و انسان بازمی گردد که فاضل مقداد به بینونت عزلی و ملاصدرا به بینونت صفتی قائل شدهاند.
Azizi M, Mousavi S A. A Comparison of the Explanation of the Relationship between Action Monism, Human Will and Causality System As Viewed by Mulla Sadra and Fazel Miqdad. ANDISHE-NOVIN-E-DINI A Quarterly Research 2024; 20 (76) :7-24 URL: http://andishe.maaref.ac.ir/article-1-2551-fa.html
عزیزی مرتضی، موسوی سید عباس. مقایسه تبیین رابطه توحید افعالی و اختیار انسان و نظام علیت
از نگاه ملاصدرا و فاضل مقداد. اندیشه نوین دینی. 1403; 20 (76) :7-24