|
مقایسه تبیین رابطه توحید افعالی و اختیار انسان و نظام علیت
از نگاه ملاصدرا و فاضل مقداد
|
مرتضی عزیزی1   ، سید عباس موسوی 2 |
1- دانشجوی دکتری مدرسی تاریخ و تمدن اسلامی دانشگاه معارف اسلامی. m.azizi.62.313@gmail.com
2- استادیار گروه فلسفه و حکمت اسلامی دانشگاه الزهرا(س) و مدرس معارف اسلامی. (نویسنده مسئول) a.moosavi@alzahra.ac.ir |
|
|
چکیده: (560 مشاهده) |
| یکی از مباحث مهم کلامی تبیین رابطه توحید افعالی و اختیار و نظام علیت است. عدم تبیین مناسب این مسئله از طرفی موجب نگاه جبرگرایانه اشاعره و از طرف دیگر موجب تفویض‌گرایی معتزله شده است. نویسندگان در این تحقیق با روش توصیفی و تحلیلی، دیدگاه دو دانشمند مهم و تأثیرگذار در این خصوص را تطبیق داده و به یافته‌های زیر دست یافتند. هر دو اندیشمند تعارضی میان توحید افعالی از یک سو و اختیار انسان و علیت از سوی دیگر قائل نیستند و برای حل مشکل جمع اراده الهی و اراده انسان به جمع طولی روی آورده‌اند. فاضل مقداد اراده الهی را مشروط به اختیارانسان می‌داند و ملاصدرا اختیار انسان و اختیار خداوند را مانند نفس و قوای آن می داند که درعین اینکه انسان شانی از شئون الهی است اما اراده انسان با اراده خداوند یکی نیست و اختلاف بین دو دیدگاه در تفسیر نظریه امر بین الامرین، به اختلاف بینونت بین خدا و انسان بازمی گردد که فاضل مقداد به بینونت عزلی و ملاصدرا به بینونت صفتی قائل شده‌اند.
|
|
| واژه‌های کلیدی: توحید افعالی، جبر و اختیار، تفویض، قانون علیت، ملاصدرا، فاضل مقداد. |
|
|
متن کامل [PDF 301 kb]
(117 دریافت)
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
کلام قدیم
دریافت: 1402/5/31 | پذیرش: 1402/9/14 | انتشار: 1403/3/7 | انتشار الکترونیک: 1403/3/7
|
|
|
|
|
|
|
| ارسال پیام به نویسنده مسئول |
|
|
|
| ارسال نظر درباره این مقاله |
|
|
|
.jpg)
.png){kind=logo}
