بیشتر پندارها، نگرهها و نظریههای مطرح دربارۀ وجود و نحوۀ وجود خداوند، یا مبتلا به عارضه تعطیل هستند یا آلوده به تشبیه. در این میان، برپایه قرآن و روایات، تنها رویکرد صحیح، اثبات بدون تشبیه (نفی همزمان تعطیل و تشبیه) است. لازمههای نفی تعطیل عبارتند از: اقرار به وجود خداوند و اقرار به کمالات خداوند. لازمههای اصلی نفی تشبیه نیز عبارتند از: بیهمتایی خداوند در تعقلناپذیری، تصورناپذیری، قیاسناپذیری، اکتناهناپذیری، توصیفناپذیری و کیفیتناپذیری. در بیانی عمیقتر، مراد حقیقی خروج از حد تشبیه عبارت است از عدم تعیین چگونگی برای ذات و صفات خداوند. همچنین برای رهایی از فرو افتادن در مهلکه تعطیل یا تشبیه، باید خداوند را جز به آنچه او خود را وصف کرده، وصف نکنیم. در پژوهش حاضر تلاش شده است تا پس از نشان دادن ضرورت نفی تعطیل و تشبیه از ذات حق، لازمههای این دو قاعده جامعالاطراف تحلیل شود تا رهپویان وادی توحید به شرط پایبندی به شاخصهها و لازمههای این دو قاعده، حداقل به لحاظ نظری و عقلی، از فروغلتیدن در هر دو مهلکه ایمانسوز در امان باشند.
Parvin J, Roohi Barandaq K, Hajikhani A, Gharavi Na`ini N. Necessity for and Consequences of Negating Ta`til and Tashbih from God`s Essence on the Basis of the Quran and Traditions
. ANDISHE-NOVIN-E-DINI A Quarterly Research 2016; 12 (46) :63-80 URL: http://andishe.maaref.ac.ir/article-1-372-fa.html
پروین جلیل، روحی برندق کاوس، حاجی خانی علی، غروی نائینی نهلۀ. لزوم و لازمههای نفی تعطیل و تشبیه از ذات خدا برپایه قرآن و روایات. اندیشه نوین دینی. 1395; 12 (46) :63-80