اثبات گرایش فطری و درونی در نهاد انسانها به سوی پروردگارشان، یکی از بهترین راههای اثبات و شناخت خدا است؛ چراکه این راه، ذاتی، همگانی، تغییرناپذیر و پایدار است و میتواند از استوارترین برهانهای اثبات وجود خدا باشد. از آنجا که فطرت انسان، دارای گرایشهای مختلف است، تقریرهای برهان فطری نیز براساس این گرایشها متفاوتند. در برهان فطرت عشق به کمال مطلق، با استفاده از عشق ذاتی و درونی انسان به کمال مطلق، خدا اثبات میشود. در برهان فطرت امید نیز از راه اثبات امید انسان در سختیها و کوتاه شدن دستش از تمام اسباب و وسائط مادی، وجود خدا اثبات میشود. در برهان فطرت افتقار که از ابتکارات مرحوم آیتالله شاهآبادی است، با استفاده از برهان فقر ذاتی صدرایی و برهان امکان و وجوب سینوی، پس از اثبات ذات فقیر و امکانی انسانها، ذات غنی خداوند اثبات میشود. برهان فطرت انقیاد، برهان فطرت خوف و برهان فطرت بغضِ نقص نیز که باز از ابداعات فلسفی ایشان هستند، بهترتیب از راه اثبات خضوع ذاتی انسان در برابر کمال، خوف از دست دادن محبوبها و تنفّر از نقص، خداوند را اثبات میکنند. در منظومه فکری آیتالله شاهآبادی چگونه با تقریرهای مختلف برهان فطرت یا تضایف از گرایش درونی انسان، وجود خدا اثبات میشود؟ این پژوهش ضمن پاسخ به این پرسش، به تحلیل تقریرهای این برهان میپردازد.
Karimzadeh T, Qorbani M. An Explanation of Fitrah Proof for the Existenc of God (with an Emphasis on Ayatollah Shahabadi`s Opinions)
. ANDISHE-NOVIN-E-DINI A Quarterly Research 2016; 12 (46) :81-96 URL: http://andishe.maaref.ac.ir/article-1-374-fa.html
کریمزاده طاهر، قربانی مرتضی. تبیین تقریرهای برهان فطرت (تضایف) بر اثبات وجود خدا
(با تأکید بر آرای آیتالله شاهآبادی)
. اندیشه نوین دینی. 1395; 12 (46) :81-96