بازپژوهی تفسیر توحید صفاتی در خطبه اول نهجالبلاغه
|
حسن رضائی هفتادر 1، محمّدعلی اسماعیلی ، رحمان عشریه |
|
|
چکیده: (3810 مشاهده) |
توحید صفاتی، بیانگر رابطه صفات ثبوتی حقیقی با ذات الهی است و در آن سه دیدگاه کلی مطرح میشود: زیادت صفات بر ذات (دیدگاه اشاعره)، نیابت ذات الهی از صفات (دیدگاه معتزله) و عینیت صفات با ذات الهی (دیدگاه امامیه). امیرالمؤمنین× در خطبه اول نهجالبلاغه، کمال اخلاص را نفی صفات از ذات الهی میداند: «کَمَالُ الْإِخْلَاصِ لَهُ نَفْی الصِّفَاتِ عَنْهُ». تفسیرهای متعددی در تبیین این روایت، عرضه شده که نوشتار حاضر، با روش توصیفی ـ تحلیلی، به تبیین و ارزیابی مهمترین آنها پرداخته است. از رهگذر این جستار، مشخص میشود که در توحید صفاتی، تغایر مفهومی صفات با ذات الهی و اتحاد مصداقی صفات با ذات الهی مورد اتفاقاند؛ چنانکه صفات فعلی، سلبی و ثبوتی اضافی الهی نیز خارج از محل بحث و زاید بر ذات الهیاند و تنها صفات حقیقی داخل در محل بحثاند. تعبیر «نفی صفات» در فرمایش امیرالمؤمنین×، بیانگر دیدگاه عینیت صفات با ذات الهی است.
|
|
واژههای کلیدی: توحید صفاتی، نهجالبلاغه، نظریه عینیت، نظریه زیادت، نظریه نیابت. |
|
متن کامل [PDF 259 kb]
(1203 دریافت)
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
کلام قدیم دریافت: 1396/11/21 | پذیرش: 1397/9/5 | انتشار: 1397/9/5 | انتشار الکترونیک: 1397/9/5
|
|
|
|
|
ارسال نظر درباره این مقاله |
|
|