:: دوره 19، شماره 72 - ( بهار 1402 ) ::
جلد 19 شماره 72 صفحات 48-29 برگشت به فهرست نسخه ها
چیستی و کاربردهای عقلانیت سلَفی در فهم متون دینی و نقد آن
حمید پارسانیا1 ، ابوالفضل کیاشمشکی2 ، احمد سعادت3
1- دانشیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه باقرالعلوم. akia45@gmail.com
2- دانشیار گروه معارف اسلامی دانشگاه امیر کبیر. h.parsania@yahoo.com
3- استادیار گروه فلسفه جامعه المصطفی نمایندگی گلستان (نویسنده مسئول) as1152150@gmail.com
چکیده:   (828 مشاهده)
عقلانیت کاربرد عقل و حضور آن در فرهنگ و جامعه است که گونه‌‌های مختلفی دارد؛ همچون عقلانیت ابزاری، انتقادی و عقلانیت اسلامی. مسئله این تحقیق تبیین چیستی، کارکردها و نقد عقلانیت سلفی است که در این تحقیق تلاش می‌شود با روش توصیفی و تحلیلی منظرگاه آن نسبت به فهم آموزه‌ها و گزاره‌‌های دینی، بیان گردد. یافته‌‌های تحقیق نشان می‌دهد که اساس نظام اندیشگی و عقلانیت سلفی را اهتمام جدی به دو منبع مهم شرعی یعنی «کتاب» و «سنت» و یک روش برجسته استنباطی یعنی منهج «سلف»، شکل می‌دهد. آنان به‌صورت متناقض‌ باآنکه به‌صورت نظری قیاس و استحسان و استصلاح را به‌عنوان قواعد و اصول اجتهادی‌شان، می‌پذیرند؛ اما در مقام عمل چنان شروط محدودکننده‌ای را پی می‌ریزند که درواقع پای «عقل» از ورود به این روش‌های اجتهادی کوتاه می‌گردد و این اصول به قواعد بسیار محدود فقهی در دایره متون و نصوص، تنزل مقام می‌یابند و از «اصول اجتهادی کارآمد» به «قواعد زائد و غیرضروری» تغییر شکل می‌دهند.

شماره‌ی مقاله: 2
واژه‌های کلیدی: عقلانیت سلفی، عقل، قیاس، استحسان، استصلاح.
متن کامل [PDF 299 kb]   (280 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: تخصصي
دریافت: 1400/6/28 | پذیرش: 1401/12/24 | انتشار: 1402/3/28 | انتشار الکترونیک: 1402/3/28


XML   English Abstract   Print



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
دوره 19، شماره 72 - ( بهار 1402 ) برگشت به فهرست نسخه ها