|
تحلیل فخر رازی در مورد کیفیت انتساب افعال ارادی انسان به خودش و خداوند
|
علیرضا فارسی نژاد   1، محمد علی اخگر2 |
1- دانشگاه شیراز
2- دانشگاه آزاد اسلامی |
|
|
چکیده: (2789 مشاهده) |
در مورد کیفیت انتساب افعال ارادی انسان به خودش و خداوند به‌گونه‌ای که مستلزم جبر یا تفویض نباشد، تبیین‌های متعددی مطرح است؛ یکی از آنها، تبیین فخر رازی است که در آن، افعال ارادی انسان، توأمان به خودش و خداوند منتسب شده است؛ به این صورت که افعال ارادی انسان به خودش منسوب است، چون قوامشان به قدرت و اراده اوست. آن افعال به خداوند نیز منسوب است؛ چون قدرت و اراده را در وی آفریده است. پژوهش حاضر با هدف ارزیابی این تبیین، با روش تحلیلی به بررسی نشسته و به این نتیجه رسیده است که تبیین فوق، تقریر دیگری از نظریه کسب است و هرچند عدم استقلال انسان (نفی تفویض) را اثبات می‌کند اما فاعل و مؤثر بودن وی (نفی جبر) را نتیجه نمی‌دهد؛ زیرا فاعل بودن انسان از نظر فخر رازی به‌معنای خالق و مؤثر بودن نیست بلکه به معنای صدور فعل به دنبال اراده و قدرت اوست و این چیزی جز یک فاعلیت مجازی نیست.
|
|
| واژه‌های کلیدی: فاعلیت انسان، فاعلیت خداوند، افعال ارادی انسان، فاعلیت حقیقی، فاعلیت مجازی، کسب، امر بین‌الامرین. |
|
|
متن کامل [PDF 189 kb]
(681 دریافت)
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
کلام قدیم
دریافت: 1397/3/9 | پذیرش: 1397/12/19 | انتشار: 1397/12/19 | انتشار الکترونیک: 1397/12/19
|
|
|
|
|
|
