|
قبض و بسطِ برهان حرکت در اندیشه‌ی اسلامی
|
هادی وحدانی‌فر   1، ابوالفضل کیاشمشکی2 ، زکیه بیگم حسینی3 |
1- دانشگاه شهید باهنر کرمان
2- دانشگاه صنعتی امیرکبیر
3- حوزه علمیه |
|
|
چکیده: (1645 مشاهده) |
| خداشناسی یکی از مصادیق مهم و بنیادین علوم مختلفی است که تحت عنوانِ جهان بینی یا حکمت نظری قرار می گیرند. اهمّیت خداشناسی به گونهای است که بایدها و نباید های فردی و اجتماعی را بر اساس دین استوار نموده و به آن جهت می دهد. از سوی اندیشمندان اسلامی، قرآن و روایات راههای مختلفی در راستای خداشناسی مطرح نموده اند؛ برهان حرکت به عنوان یکی از راهها، به صورت بدیهی و عمومی از سوی آیات و روایات با تعابیری از جمله: «خلق یا حدوث»، «سیر»، «نزول»، «عروج»،« ارسال»، «افول» و «تسبیح» مورد توجه و در راستای خداشناسی واقع گشته است. طبق گزاره های دینی حرکت در کل نظام عالم هستی اعم از مادی و غیر مادی وجود دارد. این حرکت به نحوی سخن از محرکِ نامتحرک یعنی خدا دارد. حرکت، در معنای اجمالی، خروج چیزی از قوّه به فعل است. در معنای تفصیلی، هر نوع انفعال، ظهور، تمثُّل، تجافی، تغییر و تحول، حال به حال شدن، کون و فساد، قوه و فعل و طلب کمال در موقعیتهای مختلفی مادی و معنوی، حرکت گفته می شود که، نقطه مقابلِ ثبات و کمال مطلق است، بنابراین، نظام عالم هستی، علت فاعلی به نام محرکِ نامتحرک اول و آخر، ظاهر و باطنی به نام «خدا» دارد که آن فاعل، به همه لحاظ غنی بالذات است که در ذات او «خلق یا حدوث»، «انفعال»، «تنزّل»، «ارسال» و «عروج» نیست؛ زیرا در غیر این صورت خُلف است و موجب دور و تسلسل می شود. پژوهش حاضر با رویکرد جمع آوری داده ها به تبیین، تحلیل و اثبات خداشناسی حرکت، پرداخته است. |
|
| واژه‌های کلیدی: قبض، بسط، برهان حرکت، اندیشمندان، قرآن، روایات |
|
|
متن کامل [PDF 325 kb]
(363 دریافت)
|
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
کلام قدیم
دریافت: 1396/10/14 | پذیرش: 1398/6/13 | انتشار: 1398/12/26 | انتشار الکترونیک: 1398/12/26
|
|
|
|
|
|
|
| ارسال پیام به نویسنده مسئول |
|
|
|
| ارسال نظر درباره این مقاله |
|
|
|
.jpg)
.png){kind=logo}
